در یک بیان عمومی و کلی مواد خطرناك را می توان چنین تعریف کرد: "مواد شیمیایی که در صورت آزاد شدن یا مصرف نادرست و یا به عبارت دیگر خارج شدن از کنترل می توانند محیط زیست یا سلامت افراد و حیوانات و یا سایر تجهیزات را تهدید نمایند". از این تعریف برداشت می شود که در هر یک از مراحل فرآیند تولید، جابجایی تا مصرف محمولات خطرناك که در نحوة بهره برداری و حمل دقت صورت نپذیرد، ریسک خطر ماده فزونی می یابد؛ به عبارت دیگر و ساده تر مواد و ترکیبات شیمیایی که به صورت بالقوه بتوانند برای سلامتی افراد، اموال یا محیط زیست خطر آفرین باشند "کالای خطرناك" می نامند.
این مواد عمدتاً در محصولات صنعتی، کشاورزی، پزشکی، پژوهشی و مصرفی به کار می روند و در گروه های مواد منفجره، آتش گیر، سمی، پرتو زا و ... وجود دارند. این مواد اغلب اوقات در اثر سوانح حمل و نقلی یا سوانح شیمیایی در تآسیسات، کارخانجات و انبارها آزاد می شوند.